Araç Değer Kaybı Tahsilinde Sorumluluk – Kimden Alınır?

Araç değer kaybı tahsil talebinde öncelikle gerçekleşen trafik kazasının çift taraflı olması gerekmektedir.

Çift taraflı bir trafik kazasında, kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar içinde değerlendirilir. Bu zarardan Karayolları Trafik Kanunu gereğince hem zarar veren sürücü, hem aracın işleteni varsa bağlı olduğu teşebbüsün sahibi müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

Araç değer kaybı tahsili için hemen 0543 65 65 905 ara!

Bunun yanı sıra aracın zorunlu mali mesuliyet sigortacısı ve aşan kısım yönünden de eğer var ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı da sorumludur.

Bu genel bilgilerin yanı sıra Karayolları Trafik Kanunu’nun madde 85’de kabul edilen sorumluluk, tehlike esasına dayalı bir kusursuz sorumluluk halidir. Sorumluluk kusura dayanmadığı için, işletenle araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs veya eylemlerinden sorumlu oldukları kimseler, hiçbir kusur bulunmasalar bile ortaya çıkan zarardan sorumlu olacaklardır.

Karayolları Trafik Kanunu msdde 86/1 hükmü gereğince: “İşleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın mücbir sebepten veya zarar görenin veya üçüncü bir kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.”

Buna göre işleten, mücbir sebebin, zarar görenin veya üçüncü kişinin ağır kusuru sebebi ile illiyet bağının kesildiğini ispat edebilirse sorumluluktan kurtulabilecektir.

Araç Değer Kaybı Tahsili İçin Sorumlu Nasıl Belirlenir?

Araç değer kaybı tahsili için sorumlu olan iki taraf vardır. Bu taraflar sigorta şirketleri ve kazada kusurlu olan sürücüdür. Kanunen her sürücünün aracı için zorunlu trafik sigortası yaptırmış olması gerekmektedir. Fakat zorunlu trafik sigortası poliçesi oluşturmamış ve araç değer kaybına neden olmuş araç sahipleri meydana gelen zararı kendisi karşılamak durumundadır. Yani, araç değer kaybı tahsili sorumlusu tespit edilirken bakılacak ilk kriter, kusurlu sürücünün trafik sigorta poliçesi olup olmamasıdır. Eğer poliçe var ise araç değer kaybı tahsilinde sorumlu taraf trafik sigortası poliçesinin yapıldığı şirkettir. Bu gibi durumlarda kaza sonucu meydana gelen hasarın tahsili sigorta şirketinden yapılmalıdır.

Araç Değer Kaybı Tahsilinde İhtiyati Sigortanın Rolü Nedir?

Kasko olarak bilinen ihtiyati sigorta poliçeleri kaza durumlarında poliçenin yapıldığı aracın zararını karşılamak için yapılan poliçelerdir. Bu poliçeler ile belli kurallar çerçevesinde meydana gelen araçlarda sigorta şirketleri sigortalılarına, tazminat öderler. Bu nedenle araç değer kaybına neden olan olaylarda kasko poliçesi olan kusurlu araçların kasko poliçeleri zarar uğrayan aracın zararını karşılamazlar. Bunu yapacak olan poliçe türü, zorunlu trafik sigortası poliçesidir. Yani kasko, karşı araçtaki hasarı değil, sigortalıya ait araçtaki hasarı teminat altına almaktadır. Bazı kasko poliçeleri kasko değer kaybı teminatı olarak adlandırılan ek teminat ile araç değer kaybı hasarlarını güvence

altına alabiliyor. Bu kapsamda talebin ihtiyari sigortanın kasko değer kaybı teminatına yönelik olduğu hallerde, somut olaya göre sigorta şirketince başvuru ya reddedilmekte ya da ek güvencenin alındığı veya güvence kapsamında sayıldığı hallerde kabul edilmektedir. Buna karşın, karşı tarafın daha fazla kusurlu olduğu hallerde zararı kusurlu olan tarafın sigortasınca karşılanarak kaskonun karşıladığı hasar değer kaybı teminatını kullanmaya gerek kalmamaktadır.

Araç Değer Kaybında Sorumluluk Sahibi Olmama Kriterleri Nelerdir?

Araç değer kaybı tahsili meydana gelen kazalarda, söz konusu zarara uğramış olan araç sahibinin zararını karşılamak amacıyla talepte bulunabilmesi için kazada kusurunun bulunmaması gerekmektedir. Aksi takdirde araç değer kaybı tahsilinde sorumluluk alanında yer alır ve kusursuz tarafın zararını karşılaması gerekir. Bu kapsamda,  araç değer kaybının söz konusu olabilmesi için, kaza sonucunda hasar meydana gelen ve onarılan parçanın daha önce onarıma tabi tutulmamış olması gerekmektedir. Dolayısıyla önceden gerçekleşen bir kaza sonucunda değişen bir parçanın, kaza sonucunda tekrar değiştirilmesi yahut onarılması, araçta değer kaybına sebep olmayacaktır.

Araç Değer Kaybı Tahsilinde Sorumluluk Sahibi Olan Sigorta Şirketlerine Nasıl Başvurulur?

Araç değer kaybının meydana geldiği kazalarda, eğer kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortası poliçesi var ise araç değer kaybı tahsili sorumluluk sahibi olan sigorta şirketinden talep edilmelidir. Bunun için öncelikle bu konuda yetkili olan bir sigorta şirketinden söz konusu zararın tazminini ortaya çıkarak bir ekspertiz raporu almak gerekmektedir. Bu raporda ekspertiz araç değer kaybı hesaplama işlemini gerçekleştirerek, tazmin edilecek miktarı belirler. Daha sonra Araç Değer Kaybında Sorumluluk 32918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. Maddesi gereğince, zarara uğrayan kişinin ilgili sigorta şirketine yazılı başvuru yapması gerekmektedir. Eğer sigorta şirketi araç değer kaybı yaşamış kişinin talebine 15 gün içerisinde cevap vermezse ya da olumsuz cevap verirse, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulabilir ya da başvuru yapmadan dava açılabilir. Sürecin daha hızlı ilerleyebilmesi adına ilk başvuru yapılması gereken kurum her ne kadar Sigorta Tahkim Komisyonu olsa da bazen araç değer kaybı yaşamış kişiler direkt olarak mahkemeye başvurmayı tercih edebilirler. Bu gibi durumlarda, araç değer kaybı tahsilinde sorumluluk sahibi olan sigorta şirketlerine tebliğ edilen dava dilekçeleri aynı zamanda başvuru niteliği de taşımaktadır.

Dava edilen sigorta şirketlerinin, dava dilekçesinin kendilerine tebliğ olunduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde yazılı cevap vermesi ya da uzlaşmaya sağlayacak şekilde davacı tarafa ödeme yapması gerekmektedir. Ayrıca ilgili kanun gereğince davaya itiraz etme hakkı da bulunmaktadır. Sigorta şirketine yapılan başvuru sonucunda uyuşmazlık oluşması halinde, 01 Haziran 2015’te yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları düzenlemesinin C.7. hükmüne göre, “Uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurulabilir.” Tahkime başvurulması halinde tahkim komisyonunun kararına kadar dava yoluna başvurulamayacaktır. Ancak uyuşmazlık dolayısıyla tahkim yoluna başvurulmadan doğrudan dava yoluna başvurulabilecektir.

Araç değer kaybının tahsili süreci için şu yazımıza bakabilirsiniz.

[pane title=”Emsal Karar:  Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/7008E. 2016/11431K. 12/12/2016″ icon=”icon-hammer”]

17. Hukuk Dairesi         2016/7008 E.  ,  2016/11431 K.
“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-

Davacı vekili, davalılardan …Sigorta A.Ş.’ye ZMSS poliçesi ve …. Şirketi’ne İMSS (birleşik kasko)poliçesi ile sigortalı olan ve davalı …’e ait davalı …’ün sürücüsü olduğu … plakalı araç ile kısıtlı …’a ait .. plakalı aracın karıştığı kazadan dolayı davacının aracında değer kaybı meydana geldiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00-TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, 26.10.2015 havale tarihli ıslah dilekçesiyle talebini 6.750,00 TL’ye çıkarmıştır.
Davalı …Ş. Vekili, gerçek zararın davacı tarafça ispat edilmesi gerektiğini, değer kaybının sigorta bedeline dahil olmadığını, davacının aracının kaza öncesinde de hasar görmüş olduğunu bu sebeple değer kaybı istenemeyeceğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili, müvekkilinin sorumluluğunun poliçe limiti ve sigortalının kusuru ile zorunlu trafik sigortası limitini aşan zararla sınırlı olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kabulü ile 6.750-TL tazminatın 09/06/2014 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen alınarak
davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı … vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesi gereğince trafik sigortası işletene düşen hukuki sorumluluğu sigorta limitleri dahilinde teminat altına alır ve zarar gören üçüncü şahsın gerçek zararından sorumludur. Trafik kazasında zarar gören aracın hasarı onarılsa dahi onarımdan sonra aracın piyasa rayiç satış fiyatında düşüklük oluşacağı gerçeği karşısında, kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar içinde değerlendirilir ve bu zarardan hem zarar veren hem de ZMSS şirketi sorumludur.
Motorlu Kara Taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası genel şartlarının “sigorta teminatının kapsamı başlıklı 1.maddesine göre sigortacı aracın işletenine yükletilebilecek hukuki sorumluluğu poliçe teminatı kapsamında olmak şartıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası haddi üstünde kalan kısmını poliçede yazılı azami miktara kadar temin eder. İhtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamının başlangıç noktası, zorunlu trafik sigorta limitinin üzerinde kalan kısımdır. Kapsamın sonu ise ihtiyari mali mesuliyet sigortası limitidir. Başka bir ifadeyle gerçek zarar miktarı zorunlu trafik sigorta limitini geçtiği anda ihtiyari mali mesuliyet sigortası güvencesi başlamakta ve kendi poliçesindeki limit miktarı da sorumluluğun sona erdiği nokta olmaktadır. Bu nedenle zarar, trafik sigortası kapsamında kalmakta ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğundan bahsedilemez. Somut olayda, davalı …’e ait araç davalı …Ş.’ye zorunlu mali mesuliyet sigortası poliçesi ile; davalı …’ne ihtiyari mali sorumluluk sigortası (birleşik kasko) poliçesi ile sigortalıdır. İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası hadlerinin üzerinde kalan kısmını, poliçede yazılı hadlere kadar temin edeceğine göre hasarın meydana geldiği yıl ZMSS poliçesinde teminat limiti araç başına 26.800,00 TL olup, davalı …’nin sorumluluğu bu miktarı aşan miktardır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda araçta meydana gelen değer kaybının 6.750,00 TL olduğu belirtilmiştir. Davacı
vekili 10.04.2015 havale tarihli dilekçesinde ki beyanında trafik kazası nedeni ile davacının aracındaki hasarın kasko şirketi tarafından karşılandığını, daha sonrada kasko şirketinin yapılan ödeme için davalı … şirketine rücu ettiğini bildirmiştir. Bu durumda mahkemece öncelikle davalı … şirketinden davacının kasko şirketine hasar bedeline ilişkin bir ödeme yapılıp yapılmadığı tespit edilmeli şayet davalı … şirketi tarafından davacının aracının kasko şirketine ödeme yapıldıysa, ödenen bedel ve mahkemece hükme esas alınan değer kaybı zararıda dikkate alınarak tespit edilen gerçek zararın zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi limiti içinde kalıp kalmadığının belirlenmesi, kalıyorsa davalı …’ne yönelik davanın reddine; gerçek zarar, ZMSS limitini aşıyorsa, o zaman ihtiyari mali sorumluluk sigortası poliçesi limitiyle sınırlı olarak davalı …’nin sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiş, yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
2-Bozma sebep ve şekline göre, davalı … vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı … vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı … Şirketine geri verilmesine 12/12/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi. 

[pane title=”Emsal Karar:  Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2004/15090E. 2005/11955K. 10/11/2015″ icon=”icon-hammer”]

T.C

YARGITAY

4. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/15090

K. 2005/11955

T. 10.11.2005

TRAFİK KAZASI (Araç Hasarı Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat – Davalıların Kusuru ve Yola Aniden Çıkan Başıboş Hayvanın Olaya Etkisinin Karşılığı Olarak Hesaplanan Maddi Tazminatın Davalılardan Tahsiline Karar Verilmesi Gerektiği)

ARAÇ HASARI NEDENİYLE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT (Davalıların Kusuru ve Yola Aniden Çıkan Başıboş Hayvanın Olaya Etkisinin Karşılığı Olarak Hesaplanan Maddi Tazminatın Davalılardan Tahsiline Karar Verilmesi Gerektiği)

YOLA ANİDEN ÇIKAN BAŞIBOŞ HAYVANIN OLAYA ETKİSİ (Zararın Tamamının Karşı Aracın İşleteni ve Sürücüsünün Davalılardan Alınmasına Engel Olmadığı)

ZARARIN TAMAMININ TAHSİLİ (Trafik Kazasından Doğan Araç Hasarı Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat – Zararın Tamamının Karşı Aracın İşleteni ve Sürücüsünün Davalılardan Alınmasına Engel Olmadığı)

818/m.41

ÖZET: Dava, trafik kazasından kaynaklanan araç hasarı nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Davacı dava dilekçesinde zararının tamamını davalılardan istediğine göre yola aniden çıkan başıboş hayvanın olaya etkisi zararın tamamının -davacı sürücüsünün kusuru dışında kalan kısım için- karşı aracın işleteni ve sürücüsü davalılardan alınmasına engel değildir. Şu durumda davalıların kusuru ve yola aniden çıkan başıboş hayvanın olaya etkisinin karşılığı olarak hesaplanan maddi tazminatın ( 7/8 )’inin davalılardan tahsiline karar verilmelidir.

DAVA: Davacı Bahar Koçer vekili Avukat Sedat Marmaralı tarafından, davalılar SSK Genel Müdürlüğü ve Abdurrahman Ergün aleyhine 24.2.1999 gününde verilen dilekçe ile trafik kazasından kaynaklanan araç hasarı nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; maddi tazminatın kısmen kabulüne, manevi tazminatın reddine dair verilen 2.12.2002 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılardan SSK vekili taraflarından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

KARAR:

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-Davacının temyizi yönünden;

Dava, trafik kazasından kaynaklanan araç hasarı nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece maddi tazminat kısmen kabul edilmiş, manevi tazminat reddedilmiştir. Kararı davacı ile davalılardan çarpan aracın işleteni SSK Genel Müdürlüğü temyiz etmişlerdir.

Davacı dava dilekçesinde davalının kusurlu olduğunu belirterek zararın tamamının davacının aracına çarpan ambulansın işleteni ve sürücüsü olan davalılardan tahsilini istemiştir. Ancak davacı dava dilekçesinde davalının tam kusurlu olduğunu iddia etmiştir. Dosyada alınan bilirkişi raporlarına göre olayda davacı aracını kullanan dava dışı sürücü 1/8, davalı sürücü 2/8 ve yola aniden çıkan başıboş hayvana 5/8 kusur verilmiştir. Mahkemece davalıların ( 2/8 ) kusuruna göre tazminata hükmedilmiştir. Ne var ki, davacı dava dilekçesinde zararının tamamını davalılardan istediğine göre yola aniden çıkan başıboş hayvanın olaya etkisi zararın tamamının -davacı sürücüsünün kusuru dışında kalan kısım için- karşı aracın işleteni ve sürücüsü davalılardan alınmasına engel değildir. Şu durumda davalıların kusuru ve yola aniden çıkan başıboş hayvanın olaya etkisinin karşılığı olarak hesaplanan maddi tazminatın ( 7/8 )’inin davalılardan tahsiline karar verilmelidir.

Anılan yön gözetilmeden davalıların yalnızca (2/8) oranında sorumlu tutulmaları usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

3-Davalı SSK Genel Müdürlüğünün temyizi yönünden; dosyadaki delillere göre davalı aracı -ambulans- Şeker Sigorta tarafından sigortalanmıştır ve davalı aracı sigortasınca davacıya 500.000.000 TL ödemede bulunmuştur. Mahkemece hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda tazminat hesabında sigorta ödemesi dikkate alınmamıştır. Şu durumda tazminat hesabında davalı aracının sigortasından yapılan ödemenin dikkate alınarak hesaplanacak miktardan indirilmesi gerekir.

Anılan yön gözetilmeden verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın (2) nolu bentte gösterilen nedenle davacı yararına, (3) nolu bentte gösterilen nedenle davalı yararına BOZULMASINA, tarafların öteki temyiz itirazlarının ilk bentteki nedenlerle reddine ve temyiz eden davacıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 10.11.2005 gününde oy birliğiyle karar verildi.